Helikon

Nieuws archief (41)


Mar 21, 2023

Alles over de Vermeer-tentoonstelling in de bioscoop

Schoonheid zien en flauwvallen….

Na de grondige en interessante lezing Vermeer: subliem en verstild die Thea Willemsen op 10 maart voor Helikon hield, is duidelijk geworden dat het Rijksmuseum een unieke collectie bijeen heeft gebracht, een eenmalige rijkdom die niet gauw meer te zien zal zijn.
Mocht u de lezing van Thea Willemsen gemist hebben en geen kaarten hebben bemachtigd voor het Rijksmuseum, dan is er nog een manier om veel te weten te komen over de actuele inzichten over Vermeer’s werk, leefomgeving, onderwerpskeuzen, de materialen die hij inzette en zijn kleurgebruik. In de documentairefilm Dicht bij Vermeer van Suzanne Raes loop je mee langs de kronkelige weg die afgelegd moest worden om al die 28 werken uit het buitenland aan de Amsterdamse museummuren te kunnen hangen. We volgen de bezoeken van de Amsterdamse curatoren aan museumdirecteuren uit de hele wereld die hun doeken van Vermeer al of niet (graag) uitlenen aan het Rijksmuseum. Het gesoebat hierover maakt inzichtelijk hoe hoog de kosten en hoe groot de belangen zijn. Ongelofelijk zijn de fragmenten waarin Gregor Weber, hoofd beeldende kunst Rijksmuseum Amsterdam, in beeld is en vertelt over het moment dat hij zijn eerste Vermeer zag en …flauwviel. Toen was hij nog jeugdig, maar ook bij deze laatste tentoonstelling voor zijn pensioen, hapt hij amechtig naar lucht wanneer hem wordt gevraagd zijn liefde voor Vermeer’s werk te verwoorden. Ook leer je veel van de gesprekken en inzichten van de restauratoren die ondersteund door nieuwe technieken oude verflagen kunnen traceren en analyserenwaardoor toeschrijvingen soms op losse schroeven komen te staan. Over het doek ‘het meisje met de fluit’ bestaan nog steeds fikse verschillen in opvatting: of de maker nu Vermeer zelf is, of zijn dochter, dan wel een navolger. Dat heeft te maken met een iets te groene tint in het gezicht van de geportretteerde. Het is spannend dat die voortschrijdende inzichten van zoveel experts hardop in deze documentaire worden uitgesproken, maar ze lossen de vele mysteriën rond Vermeer en zijn werk niet op.
De documentaire Dicht bij Vermeer draait in Utrecht in de Filmhuizen Springhaver en Slachtstraat en verder in alle betere filmhuizen in de grote steden van Nederland. De documentaire is ook thuis te zien: https://picl.nl/films/dicht-bij-vermeer/


Dec 8, 2022

Nieuwe vrouwen in Laren!

In 2018 deed de stichting Mama Cash al onderzoek naar vrouwen in de kunstsector. Wat bleek? Gemiddeld is slechts 13 % van de werken tentoongesteld in Nederlandse musea van vrouwelijke hand. Het Stedelijk Museum van Schiedam zette in de zomer van 2019 tien Nederlandse kunstenaressen uit de eerste helft van de 20ste eeuw in de schijnwerpers. Zij koppelden deze avant-garde pioniers van weleer aan vrouwelijke kunstenaars van nu. ‘Meesterlijke vrouwen’ was in alle opzichten een zeer geslaagde tentoonstelling. Onze Helikon-redactie startte daarop onder leiding van Yolande Turel de rubriek ‘Knap briljant: kunstenaressen!’. Tussen oktober 2019 en juli 2020 zetten we veertig miniportretten van internationaal befaamde vrouwelijke kunstenaars in de etalage op onze Facebook pagina.

En nu zijn dus in het Singer Museum in Laren tot en met 8 januari 2023 vijf zalen vol met foto’s en portretten van vrouwen te zien, bijna allemaal ook vervaardigd door vrouwen. De zesde zaal is een ode aan vrouwen die zich ingespannen hebben om vrouwelijke kunstenaars op de kaart te zetten. De moderne vrouw staat centraal in een breed scala aan verschijningsvormen. Deze expositie geeft een goed beeld van de maatschappelijke posities van vrouwen gereflecteerd in de Nederlandse kunst vanaf het einde van de 19e-eeuw. Verheugend is ook dat de samenstelling van de tentoonstelling in handen was van de nog maar net afgestudeerde conservator Maaike Rikhof. Dus ga ze zien: die historische zwart-witfoto van Eva Besnyö, dat sfeervolle naaktportret van Hedy d’Ancona, de vooruitstrevende bop van Charley Toorop en het intrigerende zelfportret van Marlene Dumas!

En niet alleen die nieuwe vrouwen zijn de moeite waard, ook het Singer Museum zelf is dat, want ingrijpend verbouwd en uitgebreid. De nieuwe Nardinczalen met Nederlands impressionisme en modernisme en de vaste collectie van kunstenaars afkomstig uit het Gooi zijn imposant en hebben internationale allure.

NH Nieuws video over de tentoonstelling 'De Nieuwe Vrouw' met conservator Maaike Rikhof.


Dec 1, 2022

Nieuwsbrieven

Helikon verstuurt vier keer per jaar een nieuwsbrief: in de maanden maart, juni, september en december. De laatste nieuwsbrief vindt u hier.

Wilt u onze nieuwsbrief automatisch per email ontvangen?
Stuur dan een email met de volgende gegevens via onderstaand link;
Uw naam, adres, telefoonnummer (niet verplicht) en uw email-adres. Aanmelden Helikon nieuwsbrief
Wilt u zich afmelden? Dat kan door deze link te volgen: Afmelden Helikon nieuwsbrief

Afbeelding: Johannes Vermeer, De brieflezende vrouw, plm. 1663, Rijksmuseum Amsterdam


Oct 28, 2022

Utrecht 900: de laatste festiviteiten

11 november is de dag! Loop mee met de Sint Maarten Parade! Op vrijdag de 11e, de naamdag van Sint Maarten ookwel Martinus van Tours, de beschermheilige van Utrecht, start bij het Spoorwegmuseum om 18.00 uur de feestelijke optocht richting de binnenstad om te eindigen in het Moreelsepark.
Dit jaar een lichtzee in uitgebreide vorm, ter afsluiting van het feest Utrecht 900 jaar stadsrechten.Sint Maarten is de beschermheilige van Utrecht, hij staat voor barmhartigheid en solidariteit. Wie meer wil lezen over Sint Maarten, raadpleegt de rijkgeïllustreerde gemeentelijke brochure en volgt de stadsroute over hem.
Toch zijn de festiviteiten van Utrecht 900 nog niet helemaal afgelopen. Zo heeft Kamerkoor Next een feestelijk concert samengesteld met muziek uit alle voorbije negen eeuwen. Daarbij is het jaar 22 uit elke eeuw steeds het richtjaar, dus 1122, 1222, en zo door tot en met 2022. De concerten zijn gepland op de zaterdagen 19 en 26 november in de Nicolaïkerk, Nicolaaskerkhof 8 te Utrecht, en op zaterdag 25 november in de Grote Kerk in Wijk bij Duurstede. Meer informatie vindt u hier.


Sep 1, 2022

De stichter van DOMunder, het nalatenschap van Adam Willaerts en andere nieuwe lezingen!

Het culturele najaarsseizoen is begonnen en we hebben de komende weken weer interessante nieuwe lezingen en andere activiteiten gepland.
Om te beginnen op zondagmiddag 18 september: een lezing door Theo M. A. van Wijk de ‘founding father’ van het fantastische onder- en bovengrondse complex in de Utrechtse binnenstad DOMunder. Kom naar het Domplein en maak kennis met de initiatiefnemer en architect van DOMunder en ga onder leiding van de DOMundergidsen met eigen ogen zien waar 900 jaar geleden de Utrechtse stadsrechten werden getekend. Neem daarna de tijdelijke lift in de Domtoren en verbaas u over het fraaie uitzicht!

Minstens zo interessant is de lezing van Kees Meijlink over de profetische kunstenaar William Blake op woensdag 28 september. Maak op vrijdag 14 oktober kennis met de filosofisch aangelegde Adam Willaerts (1577- 1664) die door Otto Nelemans, kunsthistoricus en fondsenwerver van de opera Trijn, langdurig en minutieus is bestudeerd. Zijn vlammende verhaal over deze tot nu toe nog onbekende Utrechtse schilder zult u zich nog lang heugen!
In Huize Gaudeamus in Bilthoven worden in oktober lezingen gehouden over de poëzie en de sculpturen van Hans Arp en de wereldberoemde mozaïeken van Ravenna. Wees erbij en schrijf u nu in!

Intussen werken we verder aan een nieuw programma voor de laatste maanden van 2022 en dat zal in de loop van september op onze website staan...


Jun 3, 2022

Rietvelds & Mondriaans zien in musea en tijdens fiets- & wandelroutes

Gelukkig is er in de musea èn erbuiten weer van alles zonder mondkapjes veilig te bewonderen. Voor de zomermaanden hier enkele tips om het vernieuwende werk van landgenoten Piet Mondriaan (1872-1944)en Gerrit Rietveld (1888-1964) te gaan zien.

Het is dit jaar 150 jaar geleden dat Piet Mondriaan in Amersfoort werd geboren. Zijn bekendheid strekt zich ook uit over onze landsgrenzen. In Amersfoort is tot en met eind dit jaar een wandelroute (met of zonder gids) uitgezet die voert langs werken van Mondriaan.

In het Kunstmuseum in Den Haag loopt t/m 25 september een tentoonstelling Rondom Mondriaan met prachtig werk van hem en velen die door hem geïnspireerd zijn.
Een compleet overzicht van activiteiten om Mondriaan te eren vindt u op:
www.mondriaan150.nl.

In de stad Utrecht is een wandelroute uitgestippeld langs Rietveld’s creaties. Deze is 5 kilometer lang en begint bij het Centraal Museum.

In de provincie Utrecht is een tenslotte een 39 kilometerlange fietsroute uitgedacht en te downloaden die voert langs werk van beide kunstenaars uit de kunstbeweging De Stijl. U start bij Slot Zuylen en eindigt bij het Mondriaanhuis in Amersfoort.
Zie: De Stijl Fietsroute; Mondriaan ontmoet Rietveld


Afbeeldingen: de flamboyante Molen bij zonlicht (1908) van Mondriaan, en een elegante kinderstoel (rond 1920) door Rietveld, beiden momenteel te zien in het Kunstmuseum te Den Haag.


Mar 29, 2022

Kunstgeschiedenis & filosofie

April is de maand van de filosofie en daarom presenteert Helikon op vrijdag 8 april van 14.00 – 16.00 uur de lezing Het filosofisch potentieel van een melancholische engel

In de jaren 1513 en 1514 maakt Albrecht Dürer drie kunstzinnige meestergravures. Deze gravures laten zijn uitgesproken tekentalent zien en zijn talent als goudsmid. Een van de gravures is Melencolia I. In ‘De man zonder inhoud’ uit 1999 onderzoekt de Italiaanse filosoof Giorgio Agamben de status van de hedendaagse kunst en de moderne menselijke conditie. Om het culturele heden van het westen te illustreren, verwijst hij naar deze beroemde melancholische engel van Albrecht Dürer.

Filosoof Ype de Boer, neemt ons mee in Agamben’s visie op deze gravure. Ype de Boer is tevens Murakami-kenner. Hij rondde onlangs een proefschrift over het werk van Agamben af. Daarnaast is hij docent aan Radboud Universiteit van Nijmegen, de HOVO Amsterdam en de Internationale School voor Wijsbegeerte in Leusden.

Meer info over deze lezing vindt u hier.

Studenten betalen slechts 10 Euro! Noteer bij opmerkingen onderaan het aanmeldformulier uw studentnummer.


Nov 13, 2021

‘Vergeet me niet’

Wie is toch die vrouw met dat hondje die ons allebei zo frontaal en indringend aankijken? Het zijn Beetke van Rasquert en haar viervoeter. Zij nam de bestuurlijke en rechterlijke taken van haar man in de streek Vredewold in Groningen over, nadat hij was overleden in 1528. Dat was al bijzonder, maar dat zij rond 1545 van zichzelf een portret liet maken is helemaal zeldzaam, in die tijd gebeurde dat vrijwel nooit. Wie het portret maakte is helaas onbekend.

Beetke en haar hondje vergeet je nooit meer nadat je hen ontmoet hebt op de tentoonstelling ‘Vergeet me niet’. Deze tentoonstelling bestaat uit meer dan honderd prachtige portretten en zelfportretten van Jan van Scorel, Albrecht Dürer, Antonello da Messina, Petrus Christus, Maerten van Heemskerk, Sofonisba Anguisola en vele, vele anderen. Ze zijn tot en met 19 januari te zien in het Rijksmuseum te Amsterdam.

Helikon heeft op 3 december een themamiddag georganiseerd die de portretkunst in filosofisch en historisch perspectief plaatst. Henny Molenaar en Laurens ten Kate laten u zien hoe al in de renaissancetijd steeds meer mensen weigerden om nog langer op te gaan in de goddelijke eeuwigheid. Ze wilden zichzelf vereeuwigen. Het is de tijd waarin de portretten en vooral de zelfportretten worden geboren. Ze zullen de moderne tijd blijven begeleiden, schrijft de hedendaagse filosoof Charles Taylor, die de bronnen van ons zelfbeeld heeft opgespoord door de geschiedenis heen.

Meer info over de themamiddag vind u hier.
Voor studenten een speciale prijs: 20 Euro.


Oct 29, 2021

Tip van de week – Picasso-Giacometti

Nu de musea weer open zijn, is het ineens best lastig om te kiezen welke tentoonstelling we willen bezoeken. Er is een groot aanbod aan fraaie exposities, we noemen hier de bijzondere expositie van Pablo Picasso en Alberto Giacometti die op 16 oktober opent in Museum Voorlinden in Wassenaar.
Onderzoek van Musée National Picasso-Paris en de Fondation Giacometti Paris, met wie de tentoonstelling tot stand kwam, heeft geleid tot nieuwe documenten, schetsen en aantekeningen. Deze werpen een verrassend licht op de relatie tussen deze twee kunstenaars en de wederzijdse interesse en inspiratie die ze op belangrijke momenten in hun carrière deelden. Ook ervaren we hoe beiden hun weg vonden in het surrealisme van de jaren dertig en het realisme na de Tweede Wereldoorlog.
Te zien tot en met 13 februari 2022. Voor informatie en tickets, zie de website van Museum Voorlinden


Aug 27, 2021

Tot eind september in Maastricht te zien: Engelenkeel!

Het komt niet vaak voor dat een tentoonstelling zich nog weken na je bezoek voor je geestesoog blijft afspelen, als een dromerige film vol betekenis, die zich telkens herhaalt. Dat is het geval bij de tentoonstelling Engelenkeel van de Belgische kunstenares Berlinde de Bruyckere. Deze tentoonstelling loopt tot en met 26 september in het Maastrichtse Bonnefanten Museum. In een vleugel op de tweede verdieping van het museum is nieuw werk van haar te zien.

De titel Engelenkeel is ontleend aan een gedicht van de Poolse schrijver en dichter Zbigniew Herbert. Helikon nam ook een gedicht van hem op in de laatste nieuwsbrief van juni op. De coronacrisis en de ermee gepaard gaande opsluiting bracht de Bruyckere op het idee dat veel medemensen een beschermengel (hadden) kunnen gebruiken, omdat we/ze gedwongen op onszelf/zichzelf teruggeworpen werden. Vele medemensen zijn noodgedwongen in eenzaamheid gestorven. Dat grijpt ons naar de keel!

Ze stuitte op een schilderij van Giorgione uit circa 1510, waarop de dode Christus ondersteund door een engel staat afgebeeld. Die engel op de achtergrond zette de Bruyckere in 2020 aan tot een zoektocht naar engelen en hoe die er in onze tijd uit zouden kunnen zien. Zoals altijd heeft haar werk iets klassieks, iets lichamelijks, en iets engs, ja zelfs iets macabers.

Veel indruk maakt de serie Sjemkel I tot en met Sjemkel V: engelenvleugels die als gewaden aan de muur hangen; ambtskleden die net zijn achtergelaten. In een andere zaal Archangelo I en II die daar doodstil op een sokkel staan te posten, maar ook ieder moment zouden kunnen gaan bewegen. En dan de zaal Aletheia / on-vergeten, uit 2019 met stapels witte kleden die oude resten (maar wat?) bedekken. Hoe kan een sneeuwlandschap tegelijkertijd onheilspellend èn vredig zijn? Dan is er ook nog een wand met tedere en erotische potloodtekeningetjes met lelies, geslachtsdelen en poires d’amour…

De thematiek van deze tentoonstelling sluit precies aan bij het nieuwe programma van Helikon dat in december (onder voorbehoud) van start zal gaan Kortom zeer de moeite waard. Ga vooral de nieuwe engelen van deze veelzijdige kunstenares bewonderen!
Informatie over deze tentoonstelling op de website van het Bonnefanten Museum


Aug 1, 2021

John Constable’s sublieme luchten en landschappen

John Constable is een van de belangrijkste landschapsschilders ooit. Kathleen Verdult verzorgde voor Helikon in 2020 de online lezing 'John Constable’s sublieme luchten en landschappen'.
Graag bieden wij u deze lezing nu aan op ons YouTube kanaal.
Bekijk hier de lezing.


Jul 25, 2021

De Pest

Museum het Valkhof in Nijmegen presenteert tot en met 22 augustus de tentoonstelling De Pest. Vanaf 1347 was Europa gedurende vier eeuwen in de greep van de Zwarte Dood. Deze infectieziekte werd veroorzaakt door de pestbacil en maakte per ‘golf’ tientallen miljoenen slachtoffers.

De Pest laat zien hoe één van de meest verwoestende epidemieën ooit, haar sporen heeft nagelaten in kunst en samenleving. Met meer dan 200 werken van kunstenaars als Gabriel Metsu, Albrecht Dürer, Erwin Olaf en Berlinde de Bruyckere en schrijvers als Dante Alighieri, Giovanni Boccaccio en Albert Camus verbindt het museum de geschiedenis van de pest met de actualiteit, een briljant idee. Niet eerder werd in Nederland een tentoonstelling van deze omvang aan dit onderwerp gewijd.

De Pest besteedt veel aandacht aan de gevolgen van de pandemie voor de stad Nijmegen en haar inwoners. In 1635-36 stierf de helft van de inwoners aan de pest. Op meerdere plekken in de stad zijn nog steeds sporen te vinden die herinneren aan dit zwarte verleden, zoals de van Diemerbroeckstraat, genoemd naar de Nijmeegse stadsgeneesheer IJsbrand van Diemerbroeck. Deze ‘pestdokter’ schreef in 1646 een medisch traktaat dat uitgroeide tot het belangrijkste boek over de pest in die tijd.

De Pest toont ons hoe een ziekte kunst en samenleving op hun grondvesten doet schudden. Nu corona de wereld in 2021 in haar greep heeft, is deze tentoonstelling actueler dan ooit. Voor meer info zie de website van Museum het Valkhof

Afbeelding: Het zieke kind, van Gabriel Metsu (1664-66) Rijksmuseum, Amsterdam


Jun 11, 2021

John Constable in Teylers Museum

Nog tot en met zondag 27 juni is in Teylers Museum de tentoonstelling van de 19e-eeuwse Engelse landschapsschilder John Constable te zien.
Volstrekt uniek dat deze collectie bij elkaar is gebracht en nu, aan het einde van het coronatijdvak nog te bezichtigen is in Haarlem! Constable (1776-1837) maakte schilderijen, vaak klein van formaat, in en rondom zijn geboorteplaats East Bergholt in het Engelse graafschap Suffolk. Hij noemde zichzelf ‘de wolkenman’ en omschreef de lucht als het belangrijkste gevoelsinstrument ‘the chief organ of sentiment’. Ga vooral zijn schitterende, subtiele wolkenstudies zien! Dat hij zich liet inspireren door schilders als Rubens en van Ruisdael is in een apart kabinetje in het Museum te zien.
Meer info en reserveringen via Teylers Museum.


Dec 30, 2020

Tip van de week - Van Heide en Verre

De expositie 'Van Heide en Verre: Flora en fauna door de ogen van een kunstenaar'
in het CODA museum in Apeldoorn laat zien hoe kunstenaars zich hebben laten inspireren door het landschap en de natuur in al hun verschijningsvormen.
Te zien zijn moderne werken in heldere kleuren en fotografie met sprookjesachtige bewerkingen.
De tentoonstelling wil bezoekers laten kennismaken met de belangrijkste thema’s van het museum: papierkunst, sieraden, erfgoed, innovaties en techniek.
Er zijn kunstwerken te zien van onder meer Meryl Donoghue, Gaby Studer en Couzijn van Leeuwen.
Het thema flora en fauna van de Veluwe is voor het museum een belangrijk uitgangspunt. Telkens weer organiseert CODA tentoonstellingen die aan dit thema raken.
Bijzonder is dat het museum in samenwerking met Papierfabriek De Middelste Molen een opstelling heeft gemaakt over de geschiedenis van de papierindustrie op de Veluwe.
In elk geval t/m 29 februari 2021.

Afbeelding: Meryl Donaghue - Nothing is new under the sun
Bron: CODA Museum


Dec 13, 2020

Tip van de week – ULAY WAS HERE – Stedelijk Museum Amsterdam

De van oorsprong Duitse kunstenaar Frank Uwe Laysiepen, beter bekend als Ulay (1943-2020), die beroemd werd vanwege zijn samenwerking met de kunstenaar Marina Abramovic, is een van de grondleggers van performancekunst en body art; ook was hij pionier op het gebied van Polaroid-fotografie.
Het Stedelijk Museum Amsterdam presenteert een overzichtstentoonstelling, waarin ook veel onbekend werk van hem te zien is. Bijzonder detail: Ulay werkte mee aan het samenstellen van de tentoonstelling. De opening heeft hij echter niet meer meegemaakt, Ulay overleed in maart 2020.
Ulay liet zijn fotografie in de loop der tijd steeds meer samengaan met performances. Aanvankelijk deed hij dat voor slechts enkele bezoekers, later voor een groter publiek. Een van zijn bekende foto-performances is de serie FOTOTOT uit 1975-76, waarin hij in het bijzijn van toeschouwers nat opgehangen foto’s liet verdwijnen door halogeenlicht aan te doen: door de sterkte van het licht leken de foto’s op te lossen.

Meer informatie.op de website van het Stedelijk Museum Amsterdam.

Binnenkort is de documentaire over Ulay, die onlangs werd uitgezonden en waarin ook veel aandacht is voor zijn samenwerking met Marina Abramovic, via deze link op de website van de AvroTros te bekijken.

Ten slotte de website van de Ulay Foundation.

De tentoonstelling in het Stedelijk in Amsterdam is te zien tot en met 18 april 2021


Dec 3, 2020

Tip van de week – Paula Modersohn-Becker – Een nieuw vrouwenbeeld

Omdat vrouwelijke kunstenaars nog altijd zijn achtergesteld ten opzichte van mannelijke kunstenaars, schenken we graag aandacht aan een tentoonstelling in Kunstmuseum Den Haag. Hierin staat het werk van Paula Modersohn-Becker (1876-1907) centraal.
Ze werd geboren in Dresden, groeide op in Bremen, waar ze diverse opleidingen volgde in tekenen en schilderen. In 1895 maakte ze kennis met kunstenaars van de kunstenaarskolonie Worpswede die in Bremen exposeerde. Twee jaar later besloot ze een periode door te brengen in Worpswede, waar ze de schilder Otto Modersohn ontmoette.
Na haar huwelijk met Otto Modersohn vestigde het paar zich in Worpswede, waar ze zich vooral richtte op het schilderen van portretten. Haar streven was inwoners van Worpswede op een natuurlijke wijze te portretteren. Ook maakte ze veel zelfportretten, naakten van vrouwen en portretten van moeders met hun kinderen. Modersohn-Becker trok regelmatig naar Parijs, ze had daar contacten met veel kunstenaars, onder wie Paul Cézanne, wiens werk ze bewonderde.
Paula overleed op 31-jarige leeftijd, enkele weken na de geboorte van haar eerste kind.
Op de website van het Kunstmuseum Den Haag staat een filmpje dat een goed beeld geeft van leven en werk van Paula Modersohn. De tentoonstelling is te zien tot en met 31 januari 2021.
Ook interessant is het museum in Bremen dat geheel is gewijd aan Paula Modersohn, zie deze website.
Website Kunstmuseum Den Haag


Oct 23, 2020

De heilige Corona in corona-tijden

Op 25 september gaf Désirée Krikhaar haar derde lezing bij Helikon in de serie 'Wonderbaarlijke wonderen’. Deze laatste lezing in de serie ‘Wonderen’ sloot aan bij de gelijknamige tentoonstelling die tot en met 23 augustus in Museum het Catharijneconvent liep. Oorspronkelijk zou deze derde lezing plaatsvinden op 20 maart maar corona gooide roet in het eten. Deze slotlezing heeft zij speciaal voor Helikon geactualiseerd en ging tijdens de laatste helft over de heilige Corona. Dat was zo boeiend dat wij Désirée vroegen dit ook schriftelijk te ons te delen.
In de Dom van Aken is deze zwarte vloertegel te vinden waaronder de beenderen van de heilige Corona rusten. Wie was zij?
Zij was bijna vergeten maar corona (het vermaledijde virus) heeft haar opnieuw onder de aandacht gebracht. Hoewel het virus niet naar de heilige Corona vernoemd is, zijn er toch minstens twee belangrijke overeenkomsten. Lees het stuk van Désirée Krikhaar hier!


Oct 10, 2020

Tip van de week: Anders Zorn, de Zweedse idylle

We hebben het nogal eens over vergeten vrouwelijke kunstenaars, voor Anders Zorn (1860-1920) geldt dat hij in Zweden zeer beroemd is, maar in de rest van Europa is zijn werk veel minder bekend. Zorn trok de wereld over en woonde onder meer in Parijs en Londen. Hij portretteerde vele beroemdheden en brak artistiek door op de Parijse Wereldtentoonstelling van 1889. Hij werd vooral bekend als plein-air kunstenaar. Ondanks al zijn contacten tot in de hoogste kringen, besloot Zorn terug te keren naar Zweden, waar hij zich het liefst terugtrok in de natuur. Net als de kunstenaars van de Haagse School vormde het landschap vaak het decor voor zijn werk. Kunstmuseum Den Haag laat voor het eerst in Nederland een grote collectie schilderijen, aquarellen en etsen van Zorn zien.
De tentoonstelling, die te bezoeken is tot 31 januari 2021, kwam tot stand in samenwerking met het Nationalmuseum in Stockholm en het Zorn Museum in Mora.
Meer informatie over deze tentoonstelling op de website van het Kunstmuseum Den Haag


Sep 28, 2020

Schip in Nood!

In maart 2019 had Helikon nog drie lezingen en een hele mooie rondleiding op het programma staan bij de tentoonstelling Gaudi en de Amsterdamse school in Museum Het Schip in de Spaarndammerbuurt van Amsterdam. Dat was een instant succes en nu zijn ze in zwaar weer! Daarom graag uw aandacht voor het volgende en teken a.u.b. de petitie!
"Amsterdamse School Museum Het Schip, hét museum van de architectuur, kunst en de volkshuisvesting, wordt bedreigd in haar bestaan. Dit unieke museum bevindt zich in het onlangs prachtig gerestaureerde volkswoningbouwcomplex Het Schip uit 1919, een ontwerp van Michel de Klerk."
Meer over de actie op de website van Museum Het Schip


Sep 22, 2020

Beeld en beeldverbod in islamitische kunst: wat kan?

Dr. Luit Mols geeft alvast een korte inleiding op de lezingen die zij zal geven over beelden in de islamitische kunst, wat is wel en niet geoorloofd?
De eerste lezing is op 17 november.
Meer informatie over deze lezingenreeks vindt u hier.
Bekijk op YouTube


Sep 18, 2020

Nieuwsbrief september 2020!

Lees hier de nieuwsbrief van Helikon met informatie over nieuwe en opnieuw ingeplande activiteiten.

Wilt u de nieuwsbrieven per e-mail ontvangen? Stuurt u dan een mailtje naar: info@helikonutrecht.nl


Sep 15, 2020

Tip van de week - Beeldententoonstelling in bolwerk Manenburg

In de maand september is elke vrijdag, zaterdag en zondag van 13.00 – 17.00 uur een beeldententoonstelling in het unieke 16e eeuwse Utrechtse bolwerk Manenburg te bezichtigen.
Jaap Versteegh, eigenaar Kunsthandel Pygmalion uit Maarssen en docent bij Helikon, is de initiator van deze expositie. Deze expo is georganiseerd vanwege het 16e lustrum van de Stichting Beeldhouwersatelier.
Versteegh noemt Manenburg het mooiste beeldhouwersatelier van Nederland.
De bekende beeldhouwer Pieter d’Hont, maker van het kleine maar o zo imposante beeldje van Anne Frank aan het Janskerkhof, werkte hier ruim een halve eeuw tot aan zijn dood in 1997.
Momenteel is het atelier de werkplaats van beeldhouwer Amiran Djãnashvili. Van hem en d’Hont zijn vele prachtige beelden te zien, naast werk van Gerarda (Meik) Rueter, Charlotte van Pallandt, Arie Teeuwisse en vele andere moderne Nederlandse beeldhouwers.
Adres: Wijde Doelen 27 (tussen Louis Hartlooper Complex en Centraal Museum Utrecht). Entree gratis!
Foto: Jaap Versteegh (rechts) en Amiran Djãnashvili bij een van zijn beelden


Sep 7, 2020

Tentoonstelling én excursie De Ommuurde Stad

Op 12 september opent in het Centraal Museum in Utrecht de expositie De Ommuurde Stad, geschiedenis van een stadsverdediging. Er zijn bijzondere bruiklenen te zien, waaronder schilderijen van Saftleven, Droochsloot en Van Ruysdael.
Op vrijdag 11 september kunt u van 13.00 tot 14.30 uur deelnemen aan een excursie van Helikon. Luuk Hijne neemt u mee naar plaatsen in de stad Utrecht die deel uitmaakten van de verdedigingswerken. U komt op plekken die u vast nog niet kent.
Informatie en aanmelding Helikon excursie Utrecht: de ommuurde stad
Informatie over de tentoonstelling vindt u op de website van Centraal Museum.
Afbeelding: Het Kasteel Vredenburg te Utrecht - W.C. van Swanenburgh, 1658, bron Centraal Museum


Aug 31, 2020

Tip van de week – Mondriaan Route

De Mondriaan route is een website met wandel- en fietsroutes die u meevoeren in de voetsporen van Piet Mondriaan en op die manier inzicht geven in zijn persoonlijk leven en werk.
De Stichting Gifted Art, die eerder de Van Gogh Route ontwikkelde, wil op deze wijze het leven en werk van Mondriaan dichterbij brengen.

Afbeelding: De rode boom, 1908-1910, bron Kunstmuseum Den Haag


Aug 24, 2020

Tip van de week – Elisabeth (Bep) Rietveld in Museum Flehite Amersfoort

In Museum Flehite in Amersfoort opende op 15 augustus, de dag van de 75e herdenking van de capitulatie van Japan, een tentoonstelling rond het werk van Bep Rietveld(1913-1999), dochter van Gerrit Rietveld. Dit valt samen met de viering van 75 jaar bevrijding. In de Tweede Wereldoorlog verbleef Bep namelijk in verschillende jappenkampen waar zij voor de moeders portretten van hun kinderen maakte.
Museum Flehite laat nu een aantal van deze bijzondere kinderportretjes zien, samen met zelfportretten, stillevens en een selectie van al het andere werk dat Bep Rietveld tijdens haar leven maakte.
De tentoonstelling in Museum Flehite in Amersfoort loopt tot en met 24 januari 2021.

Vergeet niet vooraf kaarten te reserveren bij Museum Flehite.
Meer informatie vindt u ook op de website van de Stichting Bep Rietveld.

Afbeelding: Bep Rietveld, De drie zussen Tückermann in kamp Kramat
Pastel op papier, 1942 31 x 41 cm
Particuliere collectie


Aug 23, 2020

Het Lam Gods: voor en na de restauratie

Een filmploeg van de Belgische zender Canvas heeft exclusief de restauratie ‘De aanbidding van het Lam Gods’ gevolgd en zendt hierover de documentaire Geheimen van het Lam Gods uit. In drie afleveringen wordt de restauratie van het het meesterwerk getoond met commentaar van restaurateurs en experts. De eerste aflevering van de documentaireserie start op zondag 16 februari om 20:55 uur op Canvas.
Bekijk de uitzendingen op de VRT/Canvas site (aanmelden verplicht)

De lezing"Het Lam Gods: voor en na de restauratie"staat (na eerder uitstel vanwege corona) nu gepland op zondag 4 oktober.
Meer over deze lezing


Aug 17, 2020

Tip van de week – Hildo Krop Jubileumjaar

Deze maand is het vijftig jaar geleden dat de Amsterdamse stadsbeeldhouwer Hildo Krop overleed, reden om 2020 uit te roepen tot Hildo Krop Jaar.
De beelden van Hildo Krop in Amsterdam, op gebouwen, bruggen en woningen, zie je meestal pas als je daarop een keer attent bent gemaakt. Daarna valt op hoe omvangrijk het oeuvre van Krop is.
Een van zijn grote werken is het standbeeld van architect Berlage, dat in 1966 na tien jaar noeste arbeid, werd onthuld op het Victoriaplein in Amsterdam Zuid.
Instituut Collectie Hildo Krop, in het prachtige ‘Rams Woerthe’ (monumentale villa en park in Steenwijk) organiseert tentoonstellingen rond Hildo Krop. Op dit moment is te zien Herman Gorter, Hildo Krop en Faunen. Bijzonder zijn ook de Hildo Krop BeleefRoutes, die je al wandelend en/of fietsend een beeld geven van het werk van Hildo Krop.
Voor alle informatie zie de website van het Hildo Krop Museum en de site van Museum Het Schip.


Aug 10, 2020

Tip van de week – ‘Extra Large’, Wandkleden van Picasso en Le Corbusier tot Louise Bourgeois in de Kunsthal Rotterdam

Nog niet eerder werden in Nederland imposante wandkleden getoond van kunstenaars als Picasso, Miró, Vaserely en vele anderen. Deze tentoonstelling beslaat een periode van honderd jaar, van de Eerste Wereldoorlog tot nu. De reusachtige wandtapijten laten aspecten van het oeuvre van de kunstenaars zien die vaak nog onbekend zijn. Ook geven deze een goed beeld van de weeftechnieken die werden gebruikt. Het grootste deel van de wandtapijten is vervaardigd in het Manufacture des Gobelins, een historisch instituut in Parijs.De expositie is te zien tot 3 januari 2021, meer informatie op de website van de Kunsthal.


Jul 28, 2020

Tip van de week – Jan Mankes in Museum MORE

Dit jaar is het honderd jaar geleden dat de schilder Jan Mankes overleed. Museum MORE in Gorssel wijdt tot en met 25 oktober een tentoonstelling aan deze bijzondere kunstenaar.
Het werk van Jan Mankes kenmerkt zich door eenvoud en verstilde afbeeldingen, die diepe indruk maken.
In Museum MORE zijn 35 schilderijen te zien, uit de eigen collectie en werk van andere musea dat in bruikleen is gegeven.
Meer informatie:
Jan Mankes in Museum MORE

Website van de Stichting Honderd Jaar Jan Mankes.


Jun 22, 2020

Nieuwsbrief juni 2020!

Lees hier de nieuwsbrief van Helikon met informatie over nieuwe en opnieuw ingeplande activiteiten.

Wilt u de nieuwsbrieven per e-mail ontvangen? Stuurt u dan een mailtje naar: info@helikonutrecht.nl


Jun 9, 2020

Helikon docent Ina Bertsch over Sheela-na-gigs

In deze Helikon Mini vertelt Ina Bertsch over Luxuria in de Romaanse beeldhouwkunst en Sheela-na-gigs.
Bekijk op YouTube



Abonneer je op het Helikon kanaal en zet het alarm om een melding te krijgen wanneer er een nieuwe Mini geüpload is.


Jun 9, 2020

Helikon docent Jaap Versteegh.

In deze Helikon Mini vertelt Jaap Versteegh over vrouwelijke kunstenaars.
Bekijk op YouTube



May 31, 2020

WE MOGEN WEER…OP NAAR HET MUSEUM!

Omdat we allemaal bijzonder blij zijn dat de musea hun deuren weer openen, introduceren we graag drie tentoonstellingen in musea in Utrecht en omgeving. Belangrijk om te weten: vooraf moet u digitaal een ticket kopen (soms met tijdslot).

De tentoonstelling Allemaal Wonderen! In Museum Catharijne Convent in Utrecht is te bekijken tot 23 augustus. Ervaar de verrassende tentoonstelling waarin het wonder, dat sinds het begin van de mensheid een rol speelt in het leven van alledag, centraal staat. Ook kunstenaars laten zich er al eeuwenlang door inspireren.
Boek Tickets


May 11, 2020

Privérondleiding Bruno Taut: de fantasie voorbij

Op 5 maart opende Museum het Schip in Amsterdam zijn nieuwe tentoonstelling. In de week erna, net voordat alle musea hun deuren moesten sluiten vanwege het coronavirus, bezocht ik in Museum Het Schip Bruno Taut – De fantasie voorbij. Taut (1880-1938) was architect en kunstenaar. Hij woonde en werkte in Duitsland, Japan en Turkije en had een speciale band met Nederland. Op de UNESCO Werelderfgoedlijst staan vier door Taut ontworpen woonwijken.
De expositie verraste me in alle opzichten, het werk van Taut vind ik ook nu nog bijzonder inspirerend, vernieuwend en kleurrijk.
Yolande Turel, redacteur van Helikon-Utrecht

Kunt u niet wachten tot juni, wanneer de musea weer opengaan? Kijk dan hier hoe u met een privégids van Het Schip de tentoonstelling kunt bezoeken.


Apr 21, 2020

Vanaf 8 april is de uitzichtpost van kunstenaar Andreas Hetfeld te bezichtigen op stadseiland Veur-Lent.

Vandaag een haalbare en veilige tip voor een bezoek aan een oud, maar ook gloednieuw kunstwerk nabij de stad Nijmegen. Op het stadseiland Veur-Lent in Nijmegen werd op 8 april dit Romeinse masker geplaatst. Het geeft het aloude Noviomagus - de naam van Nijmegen in Romeinse tijden - een nieuw gezicht. Beeldend kunstenaar Andreas Hetfeld liet zich inspireren door een Romeins ruiterhelm die in 1915 de buurt van het huidige masker uit de Waal werd opgevist.
De oorspronkelijke helm, is zodra het musea weer opent, op ware grootte, slechts 24 centimeter, in Museum Valkhof te bezichtigen.
Het masker aan de Waal heeft veel bekijks, zie alle selfies en kiekjes op social media!

Zie ook:
Informatie op de website van Museum het Valkhof
Video op YouTube: Gigantisch Romeins masker vaart straks van Millingen naar Nijmegen


Apr 1, 2020

Het coronavirus, wat betekent dit voor uw bezoek aan Helikonlezingen en -excursies?


Alle activiteiten van Helikon tot en met 10 mei zijn afgelast en worden later eventueel opnieuw geprogrammeerd.
We werken aan een nieuwe planning.
Deze zal worden gepubliceerd op de website en Facebook. Indien u zich had aangemeld voor een lezing of excursie, wordt u zoveel mogelijk via email hiervan op de hoogte gebracht.

Mag ik mijn reservering(en) retourneren als ik vanwege het virus niet meer wil komen?
De algemene voorwaarden blijven geldig. Wij kunnen geen geld restitueren. Wel is het mogelijk om lezingen te ruilen voor (een) andere(n) naar keuze binnen het tijdsbestek van een kalenderjaar (tot april 2021).
Wat kan ik doen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen?
Op de website van het RIVM leest u wat u kunt doen. De belangrijkste maatregelen zijn eenvoudig, en gelden voor alle virussen die griep en verkoudheid kunnen veroorzaken:
Geef elkaar geen hand
Was uw handen regelmatig
Hoest of nies in de binnenkant van uw elleboog
Gebruik papieren zakdoekjes
Let goed op uw weerstand


Apr 1, 2020

Excursie: 'Utrecht, de ommuurde stad' toegevoegd aan het programma.

Vanaf september dit jaar heeft Utrecht weer een singelgracht rond de gehele binnenstad. De vierbaansweg langs de Catharijnesingel heeft dan plaatsgemaakt voor de oorspronkelijke westelijke vaarweg.
Naar aanleiding van de tentoonstelling De ommuurde stad, die vanaf 12 september in het Centraal Museum in Utrecht te zien zal zijn, hebben we een excursie gepland op vrijdag 11 september onder leiding van stadsgids Luuk Hijne.

Meer informatie en aanmelden.


Feb 5, 2020

Knap briljant: kunstenaressen!

Helikon wil expliciet aandacht besteden aan vrouwelijke kunstenaars sinds onderzoek dat Mama Cash' liet uitvoeren aantoonde dat slechts 13% van de kunstwerken in musea van vrouwelijke hand is...
Bekijk het werk van deze kunstenaressen op de Facebook pagina van Helikon


Feb 3, 2020

Juwelen te over…

Er lopen op het moment twee interessante tentoonstellingen over sieraden en juwelen. Tot en met 2 februari kunt u in het Coda Museum in Apeldoorn naar de tentoonstelling Geheimen uit Gelderse bodem: 10.000 jaar archeologische sieraden. Daarnaast is in de Hermitage in Amsterdam de expositie Juwelen! Schitteren aan het Russische hof te zien met een fabelachtige juwelencollectie, gedragen door leden van het Russische hof in Sint Petersburg, met de daarbij behorende japonnen en schilderijen. Wilt u alle achtergronden weten van de tentoonstelling Juwelen! ? Kom dan op vrijdag 28 februari naar de lezing van Helikon door Marina Marijnen. Zij vertelt u alles over de toonaangevende ontwerpers en de diepere betekenis van deze sieraden.

http://www.coda-apeldoorn.nl/nl/agenda/geheimen-uit-gelderse-bodem

https://hermitage.nl/nl/tentoonstellingen/juwelen2/

https://www.helikon-utrecht.nl/lezingen/juwelen


Feb 2, 2020

Nieuwsflits!

Voortaan zal de website van Helikon versterkt worden met een nieuwsflits met drie berichten die regelmatig worden ververst. Zo bent u beter op de hoogte van nieuwe initiatieven van Helikon en actuele tentoonstellingen in het land.


Feb 2, 2020

Favorieten van onze docenten

Op onze Facebook pagina vertellen docenten en medewerkers van Helikon iets over hun favoriete kunstenaar of kunstwerk
U vindt ze in het album 'A Love Supreme', de titel is ontleend aan het gelijknamige album van saxofonist John Coltrane.