Het sublieme – een kunstfilosofische verkenning
Themamiddag met high tea

In 1755 wordt Europa opgeschrikt door een ramp van ongekende omvang: een zeer krachtige aardbeving bij Lissabon, gevolgd door een tsunami en een enorme vuurzee die de verwoeste stad in lichterlaaie zet. Twee jaar later publiceert de dan 27-jarige Edmund Burke een traktaat – A Philosophical Enquiry into the Sublime and Beautiful – waarin hij de relatie onderzoekt tussen mens en een natuur die angstaanjagend, overweldigend en ontzagwekkend is, maar – zo stelt Burke – tegelijkertijd ons een gevoel van schoonheid schenkt en ons met een schok doet voelen dat ook wij onderdeel van de natuur zijn. Burke’s opvattingen over het sublieme – waarmee hij zich afzet tegen het heersende verlichtingsdenken die de natuur als ondergeschikt ziet aan de mens – zullen zeer invloedrijk blijken.

Tijdens deze themamiddag zullen wij ons vanuit twee invalshoeken met het sublieme bezig houden. Allereerst zullen we aan de hand van het denken van Burke, Kant en romantische schrijvers als Wordsworth en Coleridge een aantal kunstwerken beschouwen die met het sublieme in verband worden gebracht: William Turners Slavenschip en Casper David Friedrichs Wanderer über dem Nebelmeer. Ook zullen we kijken naar wat hedendaagse kunstenaars als Vivian Ammerlaan en Guido van der Werve ons over het sublieme te zeggen hebben.

Vervolgens gaan we – onder het genot van een heerlijke high tea – met elkaar in (socratisch) gesprek over de vraag wat het sublieme – als esthetische ervaring – voor ons betekent.

Annet Goudriaan studeerde Engelse taal - en letterkunde en Filosofie en promoveerde in 2021 op haar proefschrift getiteld "'Seit ein Gespräch wir sind': language and dialogical experience in Hegel”. Ze is als docent verbonden aan het Leidsche Rijn College in Utrecht en de Hogeschool van Amsterdam.

Joseph Mallord William Turner, Het Slavenschip, 1840, Museum of Fine Arts, Boston, V.S.